Mówimy o zwinnym zarządzaniu, o produktywności, ale też o zaangażowanych i efektywnych zespołach. Codziennie na spotkaniach prezentujemy rzędy tabel, zestawień, porównań i płynących z nich wniosków. Informacje przekazywane są w nie zawsze przystępnej dla odbiorcy formie – opisowej. Z kolei dane przedstawiane w formie graficznej (słupki, linie) są lubiane z uwagi na ich jasność i klarowność. Graficzne zobrazowanie danych zdaje się sprzyjać sprawnej komunikacji w zespole warsztatowym. Dzięki możliwości takiej wizualizacji łatwiej jest proponować potencjalne rozwiązania, przenosić procesy w inne miejsca lub anulować niektóre istniejące na poczet nowych. Wszystkie te zabiegi można określić mianem optymalizacji – czyli ciągłym procesem usprawniania oraz doskonalenia etapów produkcji, mającym na celu zwiększać wspomnianą wyżej efektywność, redukować koszty, a także poprawiać jakość oferowanych produktów. Słowo „optymalizacja” budzi u pracowników niejednokrotnie negatywne skojarzenia. Przejawia się to w stwierdzeniach, które sugerują brak kompatybilności działań departamentów administracyjnych z produkcyjnymi, negują proponowane rozwiązania/usprawnienia lub wyrażają niechęć do nadchodzących zmian.
Jak w takim razie przeprowadzać warsztaty optymalizacyjne, by nie budziły strachu i niechęci wśród pracowników, aby chcieli w nich aktywnie uczestniczyć, byli zaangażowani i czuli, że mają realny wpływ na to, co dzieje się w ich miejscu pracy i na ich stanowiskach pracy? To są pytania, na które szuka odpowiedzi każdy, kto na co dzień spotyka się z zarządzaniem i wspieraniem produkcji.
REKLAMA
Słowo o Man Trucks…
Zakład MAN w Niepołomicach to jeden z najmłodszych zakładów międzynarodowego koncernu Grupy MAN Truck & Bus SE, a także jedna z najnowocześniejszych hal montażowych samochodów ciężarowych na świecie. Oficjalne otwarcie i rozpoczęcie produkcji miało miejsce w 2007 roku. Rocznie produkowanych jest tutaj kilkadziesiąt tysięcy pojazdów. Zakład produkuje nowoczesne pojazdy ciężarowe z serii TGS/X i TGM oraz TGL, montowane w różnych konfiguracjach jako pojazdy 2, 3, 4 i 5-osiowe (np. ciągniki siodłowe, pojazdy pod zabudowę oraz pojazdy z napędem na wszystkie koła). Procesy produkcyjne charakteryzuje tutaj system montażu liniowego, co oznacza, że produkt umieszczony jest na wózku jezdnym przemieszczającym się po określonym torze. Stanowiska robocze usytuowane są wzdłuż linii, a pracownik wykonuje swoje czynności montażowe na wyznaczonym odcinku w określonym czasie.
Przedsiębiorstwo dostarcza swoje produkty na rynki wschodniej i zachodniej Europy, Bliski Wschód, do Azji i Afryki.
W 2019 roku krakowski zakład został wyróżniony nagrodą w konkursie „Fabryka Roku” w kategorii „Doskonała produkcja seryjna”. MAN Trucks to również jeden z największych i najnowocześniejszych pracodawców w regionie, zatrudniający ponad 3,5 tys. pracowników, kilkukrotny zdobywca prestiżowego tytułu TOP Employer. MAN Trucks wprowadza nowoczesne rozwiązania, pielęgnuje otwartą kulturę organizacyjną, ale przede wszystkim konsekwentnie i niezależnie od okoliczności dba o pracowników.
Czym kierujemy się, organizując warsztaty optymalizacyjne?
- Działania optymalizacyjne, przeprowadzane w organizacji MAN Trucks mają na celu minimalizację czasu budowy gotowego pojazdu, poprawę ergonomii pracy, osiągnięcie zadanej produktywności oraz – przede wszystkim – bycie na rynku konkurencyjnym przedsiębiorstwem.
- Główne wartości korporacyjne, którymi kierujemy się jako firma to:
- Klient przede wszystkim – W jaki sposób obsługujemy tych, którzy płacą nam za nasze rozwiązania? Nasi klienci są punktem odniesienia wszystkiego, co robimy. Nasze istnienie i zdolność do rozwoju są definiowane przez to, jak dobrze potrafimy rozwiązywać obecne i przyszłe problemy naszych klientów.
- Szacunek – Jak postępujemy wobec siebie nawzajem? Wzajemny szacunek jest konieczny dla dobrostanu psychicznego, indywidualnej odpowiedzialności i kreatywności. Jest również wymagany, ponieważ chcemy promować współpracę wewnątrz i pomiędzy zespołami, kreatywne ulepszenia i wydajne procesy.
- Praca zespołowa – Jak współpracujemy, aby osiągnąć wyniki? Współpracujemy, aby tworzyć synergię, uczyć się od siebie nawzajem, dostarczać wartości i wykorzystywać nasze unikalne mocne strony. Wygrywać możemy jedynie wspólnymi siłami.
- Odpowiedzialność – Jakie są nasze obowiązki wobec społeczeństwa i środowiska? Działanie z odpowiedzialnością i uczciwością w dłuższej perspektywie zawsze się opłaca – nie tylko dla społeczeństwa i środowiska, ale również dla konkurencyjności firmy.
- Eliminacja marnotrawstw – Jak mądrze korzystamy z naszych zasobów? Nieustanne poszukiwanie strat – bezwartościowych działań jest niezbędne do zabezpieczania naszej konkurencyjności.
Rola MTM i MNPS w organizacji cyklicznych warsztatów optymalizacyjnych
Na straży wsparcia powyższych wartości w strukturze organizacji stoi kilka różnych działów. Jedne z nich to m.in. zespół analityków MTM w dziale planowania procesów seryjnych (nazywany też po prostu zespołem MTM) oraz dział MNPS.
Pierwszy z wymienionych zespołów swoją nazwę zawdzięcza metodologii, której używa się do wsparcia produkcji w zakładach MAN. Jest nią MTM (ang. Methods-Time Measurement). Początek rozwoju podstawowej metody MTM ma swoje miejsce w Stanach Zjednoczonych i przypada na lata 40. XX w., czyli na czas prężnego rozwoju wielkiego przemysłu w tamtej części świata.
Metodologia określana jest niejednokrotnie narzędziem do gospodarowania czasem i pracą. Istotą metody MTM jest obserwacja, analiza oraz opis metody wybranej przez pracownika do wykonania zadanego fragmentu manualnego procesu produkcyjnego. Opis odbywa się przez podział czynności na pojedyncze ruchy, klasyfikację, a następnie przypisanie im ustandaryzowanej wartości czasu. Co za tym idzie, wyznaczony czas potrzebny na wykonanie wybranego fragmentu procesu, zależny jest nie od tempa pracy pracownika, jego kwalifikacji czy wprawy, a od metody wybranej przez niego do wykonania czynności. Dzięki temu metoda MTM jest dużo dokładniejsza niż metody polegające na bezpośrednim pomiarze czasu, a także całkowicie obiektywna.
W ramach metodologii istnieje kilka systemów MTM dostosowanych do odpowiednich typów procesu i produkcji: masowej, seryjnej oraz jednostkowej. W MAN wykorzystujemy system MTM-UAS dostosowany do opisu procesów produkcji seryjnej, o zmiennej ilości i częstości powtarzania procesów, ale o ściśle określonej wariantowości, a co za tym o ściśle zdefiniowanej ilości cyklów roboczych.
MTM jest dobrą, stabilną bazą danych do podejmowania i prowadzenia warsztatów optymalizacyjnych, ponieważ daje możliwość wizualnej prezentacji zebranych danych oraz proponowanych zmian w formie numerycznej.
System produkcyjny pojazdów MAN, czyli MNPS (niem. MAN Nutzfahrzeuge Produktionssystem), od którego pochodzi nazwa drugiego zespołu, to zbiór technik i zasad mających na celu identyfikację i eliminację marnotrawstw oraz ciągłe usprawnienie procesów. Efektem tych działań jest zwiększenie szybkości, niezawodności, jakości, a także zapewnienie zrównoważonego rozwoju. W szerszym znaczeniu są to zasady będące podstawą funkcjonowania firmy, a zespół MNPS w MAN Niepołomice jest to komórka bazująca na metodologii lean, która dba o standardy w całej organizacji. Mówimy tu szczególnie o 5S, Visual Management oraz kaskadowej komunikacji na wszystkich poziomach zarządzania produkcją (Shopfloor management). Zespół wspiera również proces Kaizen, a także identyfikuje 9 strat MUDA.
Ciągłe doskonalenie w Man Trucks
Ścisła kooperacja tych dwóch departamentów z produkcją, a także zespołem planowania procesów seryjnych tworzą team, który podejmuje działania optymalizacyjne (workshop).
Workshopy są prowadzone z myślą, by wykorzystać doświadczenie oraz wiedzę pracowników (tzw. bottom-up approach) w celu usprawnienia procesów produkcyjnych i logistycznych. Pracownicy, menedżerowie i eksperci łączą się w zespół, który ma za zadanie zidentyfikować marnotrawstwo, opracować, a następnie wdrożyć rozwiązania je eliminujące. Spotkania w poszczególnych obszarach (segmentach) odbywają się zgodnie z wyznaczonym wcześniej harmonogramem.
Pierwsze spotkanie wprowadzające nazywane jest kick-off’em. Termin inicjuje kierownik segmentu, a uczestniczą w nim zastępcy, oddelegowani pracownicy, a także działy wsparcia (MTM, MNPS, Planowanie). Podczas dyskusji omawiane są najistotniejsze cele oraz kwestie, nad którymi grupa chce się skupić w swoich działaniach.
Bazą do analizy możliwości i potencjałów jest wspomniany już wyżej MTM, a dokładniej kompleksowe opisy wszystkich procesów produkcyjnych. Na co dzień zespół MTM dba o ich kompletność i aktualność. Opisy procesów są omawiane z Produkcją oraz Planowaniem procesów seryjnych celem wyznaczenia optymalnych metod wykonywania zadań roboczych, a od momentu wspólnego zatwierdzenia stają się standardem metody pracy. Dzięki temu w momencie rozpoczęcia warsztatów optymalizacyjnych mamy stabilny punkt odniesienia.
W poniższej części znajduje się graficzne przedstawienie kilku stanowisk pracy. Każdy ze słupków składa się z kafelków reprezentujących poszczególne procesy montażowe, które pracownik wykonuje w celu zbudowania naszego produktu, czyli pojazdu ciężarowego. Sumaryczny czas czynności montażowych przypisanych do danego stanowiska w odniesieniu do dostępnego czasu (czasu taktu) daje informację o obciążeniu stanowiska pracą.
Wraz z otrzymaniem danych wsadowych dotyczących obciążeń poszczególnych obszarów z działu MTM, prowadzone są analizy w celu wykrycia strat oraz odchyleń od procesów. Za pomocą wizualizacji danych można łatwo zdefiniować potencjały do optymalizacji i zasugerować kierunek do obrania podczas warsztatów. Co więcej, istnieje możliwość przesuwania procesów pomiędzy pracownikami w celu uzyskania optymalnego podziału pracy. Dzięki współpracy pomiędzy działami administracyjnymi (MTM i MNPS) i produkcją możliwa jest też symulacja zmian procesowych zaproponowanych podczas workshopów jeszcze przed ich fizycznym wdrożeniem. W ten sposób potwierdzamy, czy wdrożenie zaproponowanej zmiany przyniesie korzyści. Prowadzone są również liczne rozmowy z operatorami, którzy dzielą się swoimi spostrzeżeniami oraz pomysłami.
Dodatkowym plusem płynącym w wizualizacji opisów MTM jest możliwość wykrycia ewentualnych wąskich gardeł mogących powstać w związku ze zmianą procesu, jeszcze zanim zagrożenie faktycznie wystąpi. W celu priorytetyzacji tematów wszystkie działania zapisywane są do planu akcji, który podczas spotkań statusowych jest na bieżąco śledzony i aktualizowany.
Po wypracowaniu i wstępnej ocenie propozycji optymalizacyjnych przychodzi czas na wdrożenia. Po tygodniu intensywnych prac efekty są prezentowane przed gremium menedżerskim. Głównym celem spotkania podsumowującego workshop jest wykazanie, w jaki sposób działania wpłynęły na realizację zadanej produktywności. Ponadto zespoły przedstawiają swoje osiągnięcia w pozostałych kategoriach, które również udało się usprawnić. Należą do nich: bezpieczeństwo i higiena pracy, ergonomia, layout, oszczędność finansowa oraz jakość. Realizacja workshopu to przede wszystkim ciągłe usprawnienie, ale też dodatkowy kafelek do punktacji w wewnątrzzakładowym konkursie TOP Segment.
Konkurs TOP Segment
Konkurs TOP Segment powstał w celu dodatkowego zaangażowania pracowników do ciągłego doskonalenia, aby tworzyć bezpieczne, uporządkowane i przyjazne środowisko pracy oraz efektywne procesy. Jest to konkurs wewnątrzzakładowy koordynowany przez dział MNPS. Zakłada on osiągnięcie miana TOP po uzyskaniu sumy 100 punktów w trzech kategoriach – workshopy optymalizacyjne, audyty 5S oraz wnioski Kaizen. Warunkiem tytułu TOP Segment jest aktywność w każdej z trzech kategorii.
Po osiągnięciu celu kierownik wraz z pracownikami decyduje, jaką formę gratyfikacji wybiera dział. Istnieją dwie możliwości – bony o zadanej wartości do wykorzystania na prywatne potrzeby lub organizacja działowego eventu integracyjnego.
Taka dodatkowa forma zdrowego współzawodnictwa pomiędzy segmentami jest kolejną motywacją dla pracowników, aby dążyć do ciągłego doskonalenia. Przede wszystkim podtrzymuje team spirit, który jest niezbędny do realizacji ambitnych i wymagających celów przedsiębiorstwa.
.gif)
