Idealny zespół nie powstaje z dnia na dzień. Jest to proces, na który składa się wiele zmiennych, jednak możemy w nim wyróżnić etapy wspólne dla każdej branży.
Są to: formowanie, konflikt, normowanie, dojrzałość i synergia. W 1956 roku jako pierwszy sklasyfikował te etapy Bruce Tuckman. Według niego każdy z nich jest niezbędny, nieunikniony i naturalny, dlatego nie trzeba się ich obawiać ani żadnym z nich frustrować. Zaakceptujmy ten proces i nauczmy się zachowań, które pomogą w uzyskaniu lepszych efektów pracy. Kierownik powinien rozpoznać, w jakiej fazie znajduje się jego zespół, i dostosować do niej działania, dzięki którym lepiej wykorzysta się potencjał grupy. Etapy kształtowania zespołu obrazuje wykres.
POLECAMY
Formowanie
To pierwszy etap rozwoju zespołu, podczas którego pracownicy poznają się i testują. Z formowaniem mamy do czynienia w momencie tworzenia nowych zespołów, nawet jeśli składają się z pracowników z dużym stażem, ale połączonych w inne konfiguracje. Na tym etapie pracownicy są skupieni przede wszystkim na wykonywaniu swoich zadań samodzielnie. Nie myślą o współpracy, bo jeszcze nie wiedzą, komu mogą zaufać, na kogo liczyć, kto w czym jest dobry i jak się z nim pracuje. Na tym etapie trudno jest poznać oczekiwania grupy czy dowiedzieć się o jej problemach. Choć nie ma konfliktów, to grupa jest zdystansowana.
Gdy zespół znajduje się w fazie formowania:
- pracownicy nie mają ze sobą większych relacji;
- nie zgłaszają się do siebie po pomoc, a jeśli już to robią, to bezpośrednio do kierownika (lidera), nawet w najprostszych sprawach, takich jak obsługa maszyn czy skontrolowanie wadliwej części,
- szybkość wykonywania zadań jest raczej umiarkowana, mogą zdarzać się błędy lub opóźnienia.
W tym momencie spróbujmy zająć się integracją zespołu i jednocześnie ustalmy jasne zasady współpracy. Przekażmy je i wyjaśnijmy, co podlega naszej ocenie podczas spotkania. Warto spisać zasady i wywiesić w dobrze widocznym, często uczęszczanym miejscu, np. w szatni. Zyskamy pewność, że każdy członek zespołu codziennie będzie o nich pamiętał. Ważne: zasady zatwierdza lider, choć pomysły mogą pochodzić od całego zespołu (lepiej na przykład, gdy to nasi praco...