Emerytura to nie koniec?

W Polsce funkcjonuje równolegle kilka różnych systemów emerytalnych:

• system obsługiwany przez ZUS (np. emerytury powszechne, wcześniejsze, pomostowe),
• systemy „branżowe”:

– służb mundurowych,
– nauczycieli,
– rolników, obsługiwane przez KRUS,
– górników,
– kolejarzy,
– prokuratorów i sędziów.

Większości osób odchodzących na emeryturę dotyczy zasada, że emeryturę wypłaca się po osiągnięciu określonego wieku (tzw. wieku emerytalnego), a wysokość emerytury zależy od długości stażu pracy (okresów składkowych i nieskładkowych) oraz sumy zgromadzonych składek.

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym

Na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emerytura przysługująca w związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego ustalana jest według różnych zasad w zależności od daty urodzenia osoby przechodzącej na emeryturę. Mamy 3 grupy wiekowe:

1. Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r.

Warunkiem nabycia prawa do emerytury przez osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego oraz udowodnienie okresów składkowych i nieskładkowych w wysokości 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Powszechny wiek emerytalny dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. wynosi:

• 60 lat dla wszystkich kobiet,
• 65 dla wszystkich mężczyzn urodzonych przed 1 stycznia 1948 r.,
• 65 lat i 1 miesiąc dla mężczyzn urodzonych od 1 stycznia do 31 marca 1948 r.,
• 65 lat i 2 miesiące dla mężczyzn urodzonych od 1 kwietnia do 30 czerwca 1948 r.,
• 65 lat i 3 miesiące dla mężczyzn urodzonych od 1 lipca do 30 września 1948 r.,
• 65 lat i 4 miesiące dla mężczyzn urodzonych od 1 stycznia 1948 r. do 31 grudnia 1948 r.

Osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, a nie mają wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, mogą przejść na emeryturę, jeżeli mają krótszy o 5 lat staż ubezpieczeniowy, wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiet lub 20 lat dla mężczyzn. W tym przypadku świadczenie emerytalne nie jest objęte gwarancją najniższego świadczenia, co oznacza, że świadczenie wypłacane jest w wysokości rzeczywiście obliczonej, nawet jeżeli jest niższe niż świadczenie gwarantowane. Obecnie najniższa emerytura wynosi 1000 zł.

Dla osób z tej grupy wiekowej emerytura obliczana jest na tzw. starych zasadach.

2. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r.

Osoby, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r., nabywają prawo do emerytury z dniem ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Nie ma znaczenia posiadany przez nie wymiar okresów składkowych i nieskładkowych.

Od 1 stycznia 2013 r. stopniowemu wydłużeniu ulega wiek emerytalny, docelowo do 67 lat.

Co do zasady osoby urodzone po 31 grudnia 948 r. mają prawo do emerytury na tzw. nowych zasadach.

3. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r.

Osoby z tej grupy wiekowej, jeżeli spełniły warunki wymagane do otrzymania wcześniej emerytury do...