Po pierwsze, słuchaj

Jak wynika z danych opublikowanych w książce J. Stankiewicz Komunikowanie się w organizacji, słuchanie jest elementem, który ma największy wpływ na aktywizację i skuteczność porozumiewania się. Stanowi aż 45% spośród innych elementów, takich jak czytanie (9%), pisanie (16%) i mówienie (30%). Aktywne słuchanie to umiejętność wykraczająca poza samo słyszenie słów wypowiadanych przez kogoś. Obejmuje ona pełne skupienie, zrozumienie, reagowanie i zapamiętywanie tego, co jest przekazywane. W relacjach, czy to osobistych, zawodowych czy społecznych, aktywne słuchanie jest podstawą zrozumienia innych, budowania zaufania i silniejszych więzi. Aktywne słuchanie wymaga autentycznego zaangażowania w rozmowę z mówcą. W przeciwieństwie do biernego słuchania, gdzie uwaga może dryfować lub koncentrować się na tym, co powiedzieć dalej, aktywne słuchanie polega na całkowitym zanurzeniu się w rozmowie. Proces ten obejmuje skupienie się na sygnałach werbalnych i niewerbalnych, zadawanie pytań wyjaśniających i powstrzymywanie się od przerywania, demonstrując w ten sposób szacunek i zainteresowanie tym, co mówca ma do powiedzenia. Chociaż wszyscy zdajemy sobie sprawę ze znaczenia aktywnego słuchania, jego konsekwentne praktykowanie może być wyzwaniem.
Kit Miller, dyrektor M.K. Gandhi Institute for Nonviolence, przedstawia trzy główne przyczyny wyjaśniające, dlaczego aktywne słuchanie wcale nie należy do łatwych zadań:

• udawanie słuchania – jako dzieci często byliśmy karceni za to, że nie słuchamy, co doprowadziło do wyrobienia w sobie nawyku udawania słuchania / udawania uważności, ale tak naprawdę nieangażowania się;
• mechanizm radzenia sobie – jako dorośli udawanie słuchania staje się strategią radzenia sobie, gdy jesteśmy przytłoczeni lub rozproszeni;
• technologia rozpraszająca uwagę – technologia rozbija naszą uwagę, co jeszcze bardziej utrudnia pozostawanie obecnym.
   

Możemy jednak pokonać te wyzwania dzięki uważnej praktyce. Aktywne słuchanie nie jest magiczne – wymaga wysiłku. Jednak, jak w przypadku każdej innej umiejętności, im więcej ćwiczymy, tym stajemy się lepsi. Zanim liderzy będą mogli w pełni słuchać innych, muszą najpierw słuchać siebie. Samoświadomość jest kamieniem węgielnym aktywnego słuchania. Liderzy, którzy są w zgodzie ze swoimi emocjami, uprzedzeniami i poziomem stresu, są lepiej przygotowani do głębokiego zaangażowania się w swoje zespoły. To pomaga im się skoncentrować i mieć kontrolę w każdej sytuacji przywódczej. 

Kluczowe umiejętności aktywnego słuchania

Na grafice przedstawiono 12 składowych aktywnego słuchania. Nie oznacza to jednak, że musisz kurczowo stosować każdy z tych elementów do każdej rozmow...