7 klasycznych i 2 współczesne marnotrawstwa w firmach produkcyjnych

Konflikty na hali

Straty czy inaczej marnotrawstwa można spotkać w każdej firmie bez względu na rodzaj prowadzonej działalności. Szczególnie dobrze widać je w firmach produkcyjnych. Również tam wyeliminowanie ich ma największe przełożenie na osiąganie celów i wyniki finansowe przedsiębiorstwa. W artykule przedstawię siedem podstawowych marnotrawstw opisanych jeszcze w XX wieku. Ponadto podpowiem, jakie techniki czy metody zastosować, aby zminimalizować straty. Dodatkowo wspomnę o dwóch bardziej współczesnych marnotrawstwach polegających na niewykorzystaniu potencjału zatrudnianych pracowników oraz gromadzonych danych.

Co to są marnotrawstwa?

Punktem wyjścia do zdefiniowania tego, czym są marnotrawstwa w filozofii Lean, powinno być poznanie tzw. wartości dodanej. Aby ją zrozumieć, najlepiej zadać sobie pytanie, 
czy dana czynność wpływa na to, że sam produkt się zmienia, czy jedynie towarzyszy procesowi produkcji. Inaczej mówiąc, czy z punktu widzenia klienta dana procedura ma wartość, czy sprawi, że produkt będzie lepszy, wydajniejszy, a zatem, czy jest w stanie zapłacić za tę pracę. Prostym przykładem może być klient, który chce kupić butelkę wody mineralnej. Z jego punktu widzenia jedynym procesem, za który jest gotowy zapłacić, jest nalanie wody do butelki i jej zakręcenie. Natomiast wszystkie inne czynności, takie jak kupienie i magazynowanie pustych butelek, przewiezienie ich i włożenie do maszyny, która napełnia butelkę, a także przechowywanie gotowych produktów w magazynie, aby czekały na dystrybucję, to czynności niedające wartości klientowi. Wszystkie te dodatkowe czynności nie przynoszą wartości dodanej, nie wpływają na końcową jakość. Można zatem stwierdzić, że są one zbędne i można dążyć do ich eliminacji. Taiichi Ohno nazwał takie czynności marnotrawstwami lub stratami (z jap. muda). Wyróżnił siedem takich strat, które omówię, po kolei, poniżej.


[1] Oczekiwanie
Oczekiwanie jest łatwe do zdefiniowania i zauważenia. Mamy z nim do czynienia wtedy, kiedy pracownik pozostaje bezczynny, nie wykonuje żadnej pracy, chociaż teoretycznie w tym czasie mógłby coś robić. Co może być tego przyczyną? Na przykład oczekiwanie na materiał, gdyż osoba odpowiedzialna za dostarczenie niezbędnych składników czy części nie wywiązała się ze swoich obowiązków bądź sama oczekuje na załadunek w innym miejscu. Podobna sytuacja to oczekiwanie na półprodukt z wcześniejszego stanowiska pracy. Oczekiwanie to również czas, w którym pracownik czeka, aż maszyna wykona konkretną czynność – wkręci śruby, nagrzeje materiał itp.
Z oczekiwaniem mamy do czynienia również podczas przezbrojenia maszyn oraz kiedy w maszynie przeprowadzane są prace serwisowe. Zawsze wtedy, kiedy pracownik ma możliwość coś zrobić, ale nie może, ponieważ maszyna jest wyłączona z użytku.
Z pomocą w poradzeniu sobie z oczekiwaniem może przyjść kilka technik Lean Management. Jedną z nich jest na przy...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 numerów czasopisma "Menedżer Produkcji"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Dodatkowe dokumenty do pobrania i samodzielnej edycji
  • ...i wiele więcej!

Przypisy