Pozapłacowe sposoby motywowania pracowników

Sztuka motywowania

Motywowanie pracowników należy do największych wyzwań stojących obecnie przed pracodawcami. W jaki sposób skutecznie podnieść poziom motywacji bez zbędnych kosztów?

Motywacja pracowników i znaczenie benefitów

Skuteczny program motywacyjny powinien zachęcać potencjalnych kandydatów do podjęcia pracy w firmie, ale nie mniej istotna jest kwestia osób już zatrudnionych, o których motywację należy dbać, by w tej firmie je zatrzymać. Powody, dla których pracodawcom powinno zależeć na odpowiedniej motywacji, są co najmniej dwa.

Po pierwsze – stworzenie przyjaznego środowiska pracy, czyli takiego, do którego przychodzi się chętnie i mówi o nim z dumą, ma bezpośredni wpływ na produktywność pracowników. Pracownik, który dobrze się czuje w organizacji, chce przyczynić się do jej rozwoju i nie szuka lepszej posady.

POLECAMY

Drugim powodem są po prostu pieniądze, które firma traci wraz ze spadkiem motywacji i odejściem pracownika. Koszty dotyczą nie tylko rekrutacji i wdrożenia nowej osoby w jej obowiązki, ale również spadku wydajności pracownika będącego w okresie wypowiedzenia. 

Jak widać, spadek motywacji pracowników nie jest dobry ani dla pracownika, ani dla jego pracodawcy. Brak zapału pracownicy często przenoszą do swoich domów, a narastające poczucie frustracji odbija się na ich życiu prywatnym, powodując niszczący zdrowie stres. Dzięki benefitom oferowanym przez firmę nie tylko poprawiamy wizerunek organizacji, ale też zyskujemy realny wpływ na poprawę jakości życia naszych pracowników. Oprócz dobrej atmosfery i wynagrodzenia to właśnie one są tym, co rozstrzyga o decyzji pracowników, czy w danej firmie chcą pracować. Pracodawcy – zarówno w Polsce, jak i na świecie – prześcigają się w walce o pracowników, oferując im różne benefity. Bywają one niemal groteskowe, jak na przykład w Japonii, gdzie zdarza się, że pracodawcy oferują podwładnym wykupienie miejsca na cmentarzu. 

Jak wybrać najlepsze benefity?

Dzięki temu, że każdy pracownik ma swój sposób na relaks i odreagowanie stresującego dnia, pracodawca zyskuje spore pole do popisu w kwestii pozapłacowej motywacji. Jak jednak znaleźć benefit, który spowoduje zastrzyk motywacji u wszystkich zatrudnionych? Najprostszym sposobem będzie szukanie odpowiedzi u źródła, czyli zapytanie o to samych zainteresowanych – za pomocą ankiety, skrzynki pomysłów czy głosowania. Doświadczenie wielu firm pokazuje, że wychodząc naprzeciw oczekiwaniom pracowników i zapewniając im dostosowane do potrzeb benefity, nie tylko pobudzamy motywację, ale również budujemy lojalność, której nie stworzą nawet najwyższe wynagrodzenia.

Przykład

W szwalni pracowało 20 szwaczek, a od pewnego czasu rosła liczba zwolnień lekarskich. Menedżer produkcji zastanawiał się, jak może poprawić jakość pracy, aby panie siedzące przez 8 godzin przy maszynie nie odczuwały tak drastycznie bólu kręgosłupa. Pierwszą propozycją benefitu była prywatna opieka medyczna, dzięki której miały one dostęp do specjalistów w każdej chwili. Kolejnym była karta sportowa dająca pracownicom możliwość korzystania ze wszystkich basenów w mieście oraz dodatkowo lekcji pływania, tak aby panie mogły odciążyć kręgosłupy. Krawiectwo to branża, w której notuje się deficyt pracowników, dlatego pracodawcy szczególnie zależało, żeby jego pracownicy czuli się u niego dobrze. Z tego powodu przeprowadzono wśród zatrudnionych ankietę, która wskazała, co jeszcze może polepszyć warunki pracy. Odpowiedzi były proste, np. doposażenie stanowiska, ale też niekiedy zadziwiające, ponieważ ponad połowa osób uznała, że w wolnych chwilach po pracy najbardziej lubi czytać książki i chciałaby otrzymywać od firmy zniżki do księgarni. W ten sposób ustalono trzeci, pozapłacowy czynnik motywacji. Jego zorganizowanie było stosunkowo proste, a przyniosło bardzo duży efekt. Przede wszystkim panie były zadowolone z tego, że ich menedżer chciał im pomóc, zaangażował się w ich sprawy i zadbał o to, by czuły się dobrze w swojej pracy. Wybór między firmą, w której nikt nie zwraca uwagi na to, jak się czują, a pracodawca oczekuje nieustannie zwiększenia tempa, i przedsiębiorstwem, które zapewnia dobre warunki zarówno w pracy, jak i po jej zakończeniu, był łatwy. 

 

Benefity a koszty

Jak pokazuje przywołany przykład, zbudowanie firmy, która w rzeczywisty sposób dba o pracowników i tym samym zapewnia sobie ich lojalność, jest znacznie tańszym rozwiązaniem niż premie kwartalne. Zmęczeni pracą ludzie, niezależnie od wysokości wynagrodzenia, ostatecznie z niej zrezygnują.

Ciągła rekrutacja niesie za sobą koszty badań lekarskich, ubrań roboczych, błędów we wdrażaniu. Szacując zyski, warto wziąć też pod uwagę wartość produktów, które mógłby stworzyć pracownik zamiast wdrażać w obowiązki nowego kolegę. Tak więc brak motywacji od strony ekonomicznej zupełnie się nie opłaca. Parafrazując dosyć popularne w sieci stwierdzenie, że trzeba być dobrej myśli, bo nie ma sensu być złej – trzeba budować dobre przedsiębiorstwa, bo nie ma sensu budować złych. Dając pracownikowi przykład zaangażowania ze strony pracodawcy, motywujemy go do tego samego. 

Korzyści i przykłady czynników motywowania

Z uwagi na to, jak teraz funkcjonuje rynek pracy, pozapłacowych czynników motywowania jest wiele i niosą za sobą same korzyści.

Pakiet sportowy dla pracowników

Wspomniana już karta sportowa, najczęściej dostępna zarówno dla pracownika, jak i rodziny, jest podstawowym, ale też bardzo cennym dla zdrowia benefitem. Nie od dziś wiadomo, że sport pomaga skutecznie odreagować stres i zwiększa odporność na jego działanie w przyszłości. Podczas aktywności fizycznej uwalniają się również endorfiny, które poprawiają nastrój i powodują, że z optymizmem patrzymy na otaczającą nas rzeczywistość. Wysiłek fizyczny wpływa również na wygląd naszego ciała, co z pewnością podnosi samoocenę.

Zalet ruchu jest bardzo dużo. Już w szkole podstawowej uczono nas, że – jak mówił Wojciech Oczko – sport jest w stanie zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi sportu. Zapewniając pracownikom możliwość korzystania z różnorakich aktywności fizycznych, zapewniamy im dobry nastrój, który przełoży się na ich zaangażowanie. Coraz częściej firmy budują w swoich siedzibach siłownie, tak aby pracownicy mieli do nich dostęp przed pracą lub po jej zakończeniu, dzięki czemu nie muszą tracić czasu na dojazdy. Bez wątpienia jest to dobre rozwiązanie, choć warto zwrócić uwagę, że czasami samo opuszczenie budynku firmy i zmiana otoczenia pomaga odreagować stres. Za sprawą tego, że do karty użytkowników można dołączyć również członków rodziny, pracownicy mają okazję spędzić aktywnie czas z rodziną, a dodatkowo oszczędzają pieniądze, nie wydając ich na pozalekcyjne zajęcia sportowe dla dzieci.

Opieka medyczna dla pracowników

Prywatna opieka medyczna zapewnia pracownikowi poczucie bezpieczeństwa i pewność, że w razie choroby będzie mógł umówić się na wizytę bez czekania miesiącami. Co więcej, dzięki łatwemu dostępowi do badań pracownicy częściej wykonują badania profilaktyczne, co rzutuje na rzadsze zwolnienia lekarskie.

W dobie starzejącego się społeczeństwa jest to bardzo ważny benefit, doceniany przede wszystkim przez starszych pracowników. Nie da się ukryć, że jesteśmy z natury bardzo wygodni – mając przed oczami kolejkę do internisty oraz możliwość rezerwacji wizyty online bez kolejek i łapania dodatkowych zarazków, wybierzemy to drugie. Podobnie problematyczna nie będzie decyzja, czy chcemy pracować u kogoś, kto nie zapewnia nam dostępu do opieki medycznej, czy w firmie, która oferuje ją bezpłatnie. Dylemat rozwiązuje się sam, a stawiając na szali wszystkie za i przeciw przy zmianie pracodawcy, zyskamy mocny argument.

Obiady pracownicze. Owocowe czwartki

Popularnym benefitem, którym pracodawcy lubią się pochwalić w ogłoszeniach o pracę, są owocowe wtorki lub słodkie piątki, podczas których zatrudnieni mają nieograniczony dostęp do owoców lub słodyczy w te dni. Jest to na pewno miły dodatek do pracy, który pracownicy bardzo sobie chwalą. Podobnym przykładem są bezpłatne obiady, które stanowią bardzo dużą wartość dodaną dla firmy.

Integracje pracownicze

Innym często stosowanym sposobem pozapłacowego motywowania są spotkania integracyjne oraz obchodzenie rocznic zakładu razem ze wszystkimi zatrudnionymi. Takie wydarzenia wiążą nas z firmą, a wspólne świętowanie jej sukcesu powoduje, że chcemy to powtarzać.

Rozwijanie kompetencji pracowników jako benefit

Kierując się zasadą „coś dla ducha, coś dla ciała”, kiedy już pracodawca zadba o naszą kondycję fizyczną, zapewni opiekę medyczną, ubezpieczy i nakarmi słodkościami, oczekujemy, by zadbał także o nasz rozwój.

Tutaj głównymi benefitami są:

  • lekcje języków obcych odbywające się przez platformę językową lub prowadzone bezpośrednio z nauczycielem języka,
  • dofinansowanie do studiów i szkoleń,
  • bony do księgarni,
  • wolontariat pracowniczy.
     

Wolontariat pracowniczy

Tych pierwszych nie trzeba tłumaczyć, natomiast wolontariat jest rzadziej spotykany. Polega on w większości na zapewnieniu pracownikowi dnia wolnego (płatnego) od pracy, w czasie którego będzie mógł popracować na rzecz wybranej przez siebie organizacji. Dzięki temu pracownicy mają poczucie, że mogą zrobić coś dobrego dla otaczającego ich świata, nie tracąc przy tym dni urlopu. Wraz z rozwojem społecznej odpowiedzialności biznesu są to działania bardzo cenione przez pracowników. Niektóre firmy na świecie proponują swoim pracownikom nawet dofinansowania do instalacji paneli słonecznych, dzięki czemu dbają zarówno o interesy pracownika, jak i środowiska. 

Drobne gesty w pracy

Można wskazać również benefity, które nie kosztują wiele: głównie miłe gesty w stosunku do zatrudnionych. Przykładem jest dzień wolny w urodziny pracownika, tak by mógł on spędzić swój dzień w ulubiony sposób, lub drobny upominek z tej okazji. Podobnie dwie godziny dla rodziny w okresie przedświątecznym bądź w Dzień Dziecka, kiedy to wszyscy pracownicy mogą skończyć wcześniej pracę, aby spędzić czas z najbliższymi. Wzorem do naśladowania może być tutaj lider na rynku z zakresu usług HR, o którego działaniach opowiedział jeden z pracowników.

Przykład

Pracownicy mają zapewnioną kartę sportową, ubezpieczenie, prywatną opiekę medyczną, ale również bony i zniżki na zakupy oraz bezpłatne bilety do kina. Każdy z zatrudnionych ma możliwość wzięcia dwóch dni wolontariatu pracowniczego, a jeśli nie ma pomysłu, co może w tym czasie zrobić, firma wspiera go w szukaniu. Wszyscy również mają dostęp do platformy, na której mogą się uczyć języków obcych z dowolnego miejsca na świecie. Co roku organizowane jest wyzwanie sportowe, które mobilizuje pracowników do zwiększenia aktywności fizycznej, ale też pozwala na zebranie pieniędzy na wybrany wcześniej wspólnie cel charytatywny. Z racji tego, że rodzinie poświęca się tutaj bardzo dużo uwagi, w Dzień Dziecka organizowane są spotkania dla pociech pracowników, podczas których animatorzy dbają o dobrą zabawę, a na koniec wręczają dzieciakom upominki. W firmie popularne są również dwie godziny dla rodziny – rodzice wracają z dziećmi po zabawie do domu. Raz do roku odbywa się spotkanie integracyjne całej firmy, w czasie którego pracownicy mogą się lepiej poznać, spędzić czas w miłym miejscu przy bardzo dobrym jedzeniu. Co miesiąc organizowane są również konkursy z nagrodami dla pracowników, na przykład koszykiem piknikowym czy bonami do perfumerii. W związku z tym, że firma angażuje się w rozwój zatrudnionych, mogą oni skorzystać z dofinansowania do szkoleń oraz studiów. Wydaje się niemożliwe? Nic bardziej mylnego, tak właśnie wygląda praca w organizacji, w której pracodawcy zależy na tym, by jego pracownicy czuli się w niej dobrze. I mówiąc szczerze, czy ktoś chciałby opuścić taką firmę?


Millenialsi w firmie – nie tacy źli?

Jak wiele jest firm na rynku, tak wiele pomysłów na zmotywowanie pracowników za pomocą dodatkowych benefitów.

Wsród nich znajdziemy te cenne, np.

  • prezenty,
  • bony,
  • dofinansowania, 
  • zwroty kosztów dojazdu do pracy,


oraz bezcenne, jak np.:

  • szansa na spędzenie czasu z bliskimi,
  • poprawienie stanu zdrowia oraz kondycji,
  • świadomość, że pracodawca o nas dba.


Mówi się, że pokolenie pracowników Y i Z jest coraz bardziej buńczuczne, nie cieszy się samym etosem pracy i jest w stanie ją porzucić w chwili, gdy czuje, że pracodawca nie spełnia jego oczekiwań. A może to właśnie ci osławieni millenialsi, którzy nieustannie „obrywają” za złą sytuację na rynku pracy, są tymi, którzy go zmieniają na lepsze? Mają przecież świadomość tego, że jeśli w danym miejscu są traktowani w zły sposób lub po prostu niedoceniani, zmieniają je na inne. Wymaga to od pracodawców znacznie większego zaangażowania i zwrócenia uwagi na warunki proponowanej pracy. Może gdzieś obok zarzucanego lenistwa czy roszczeniowości tkwi oczekiwanie szacunku i potrzeba docenienia?

Nawet najsłodszy piątek i najbardziej owocowy wtorek nie zastąpi pracownikowi dobrej atmosfery w pracy i szacunku wyrażanego przez szefa. Zamiast się ścigać w wymyślaniu coraz to nowszych rozwiązań, warto czasem zatrzymać się na chwilę i skupić uwagę na tym, co tak naprawdę nie działa i z jakiej przyczyny. Wydawałoby się, że to tak niewiele, a w rzeczywistości właśnie to wystarczy. Myślenie jedynie o sukcesie firmy z pewnością jest receptą na porażkę. Dbanie o firmę poprzez troskę o jej pracowników – to przepis na sukces. 

Przypisy