Ocena idealna

Tworząc i wdrażając system ocen w przedsiębiorstwie, warto zwrócić uwagę na to, by był on sprawiedliwy i przejrzysty. Aby to osiągnąć, trzeba przyjrzeć się mechanizmom oceniania z dwóch perspektyw. W ten sposób zobaczymy, na jakie elementy systemu mamy w praktyce wpływ i co konkretnie możemy zrobić, by ocena spełniła nasze założenia. Te dwie perspektywy to:

​​

1. „twarda” (bo dostępna w formie spisanej dokumentacji) część oceny, czyli wszystkie dokumenty z nią związane: arkusz oceny wraz z opisanymi kryteriami, procedury i zasady oceniania lub też wewnętrzny regulamin. Tworząc te narzędzia, możemy nie tylko ujednolicić ocenę w ramach firmy, ale również spowodować, że będzie postrzegana jako sprawiedliwa; 

2. „miękka” część oceny – umiejętności i postawa (nastawienie) użytkowników systemu, a szczególnie osób oceniających. Nie wystarczy bowiem sprawiedliwy system ocen (od strony dokumentów i narzędzi oceny). Trzeba też spowodować, by „czynnik ludzki” efektywnie działał. Ocena to nie tylko dokumenty, ale przede wszystkim człowiek, który ich używa. Nawet najlepsze narzędzia nie pomogą, gdy oceniający nie będzie ich stosował zgodnie z zasadami.

Kryteria oceny

Kryteria są kluczowym punktem każdego arkusza ocen. To na ich podstawie oceniający dokonuje analizy pracy. Dobrze opracowane kryteria powinny być opisane w przejrzysty i zrozumiały sposób. Będzie to miało wpływ na obiektywność oceniania, czyli to, co najczęściej jest nazywane sprawiedliwą oceną. 

Dobrze skonstruowane kryteria – cechy wpływające na poczucie sprawiedliwości:

• są dopasowane do potrzeb przedsiębiorstwa – nie ma uniwersalnych kryteriów oceny. Każda firma, która chce stworzyć skuteczny system ocen, powinna na początku drogi odpowiedzieć na pytanie, czego oczekuje od swoich pracowników – jest to kluczowe. Tylko wtedy, gdy oceniany pracownik ma poczucie, że kryteria są bezpośrednio związane z jego pracą, uważa ocenę za sprawiedliwą. W przeciwnym wypadku może uznać kryteria za nieuczciwe. Już jedno niepotrzebne kryterium (bez powiązania ze specyfiką pracy) sprawia często, że oceniani są źle nastawieni do procesu oceny; 
• pozwalają rozróżniać dobrych pracowników od złych – ta cecha zapewnia sprawiedliwość w przydziale nagród: wyżej oceniony pracown...